Hoe verstevig je een schuine helling?

In sommige gevallen is het nodig om een schuine aflopende helling te verstevigen met een grondkerende constructie. Wanneer is versterking van een helling noodzakelijk? En welke opties zijn er?

Wat is de functie van een schuine aflopende helling?

Eerst bekijken we wat nu eigenlijk de functie is van een schuine helling bij een bouwwerk. Een hellend vlak, ook wel een talud genoemd, zie je bijvoorbeeld langs een weg, spoor, dijk of watergang. Ook bij de overgang naar een brug of tunnel zie je vaak een aflopende helling. Het wordt dus voor verschillende bouwtoepassingen aangelegd.

Een schuine aflopende helling heft niveauverschillen op tussen twee aangelegen percelen, bij een oever of tussen een bouwwerk en het maaiveld. De helling heeft dus een grondkerende of waterkerende functie en beschermt het naastgelegen terrein of bouwwerk van de omgeving.

Wanneer moet je een schuine helling verstevigen?

Elke grondsoort heeft een natuurlijke hellingshoek waarbij de grond niet gaat verschuiven. De grootte van deze hoek is afhankelijk van de grondsoort en de toepassing.

Soms is er onvoldoende ruimte om een groot aflopend vlak met een kleinere hellingshoek te realiseren, bijvoorbeeld bij infrastructurele toepassingen binnen de bebouwde kom. Het kan ook zijn dat er minder bouwruimte is om kosten te besparen. In deze gevallen wordt een steilere helling toegepast.

Een steile helling moet vaak worden versterkt met een grondkerende constructie, omdat anders het risico bestaat dat de grond gaat verschuiven. Ook geeft een steilere helling meer druk op de ondergrond, omdat het gewicht van de helling op een kleiner oppervlak rust. Dit is met name een risico in gebieden met zandgronden en waar regelmatig regen valt, waardoor de bodem instabieler kan zijn.

Extra versteviging voorkomt verschuiving of wegspoeling van de grond. Het voorkomt ook  verzakking van de ondergrond, omdat de druk van de helling op een groter oppervlak wordt verdeeld. Daarnaast kunnen grondhellingen onstabiel worden wanneer er bijvoorbeeld wegwerkzaamheden plaatsvinden. Ook dan kan extra versteviging nodig zijn.

Welke mogelijkheden zijn er voor versterking van een schuine helling?

Je kunt een helling op verschillende manieren versterken. Een veel voorkomende maatregel is het aanbrengen van beplanting of bodembedekkers. Met planten die stevig wortelen in de grond wordt uitspoeling van de grond (gronderosie) voorkomen. Ook geeft het direct een mooie groene uitstraling.

Maar hier zitten ook nadelen aan. De beperkte bereikbaarheid op een helling maakt het onderhoud lastig. Ook geeft beplanting bij steilere hellingen groter dan 45° niet genoeg versterking.

Een andere oplossing om de stabiliteit van een schuine helling te verbeteren zijn netten of matten. Deze grondbedekking gaat erosie op hellingen tegen en beschermt bijvoorbeeld oevers tegen uitspoeling van grond. Anti-erosiematten zijn voornamelijk geschikt bij korrelige grondsoorten waarop beplanting lastiger wortelt, en bij glooiingen met een kleinere hellingshoek.

Verder kan een houten damwand worden toegepast als grondkering bij een steiler talud. Deze oplossing neemt weinig ruimte in beslag. Wel is het enkel geschikt bij lagere hoogteverschillen, omdat de gronddruk tegen de damwand anders te groot wordt.

Tot slot is bij steile en hoge hellingen grondkering in de vorm van een keerwand van beton de meest ideale oplossing. Het materiaal gaat lang mee en is eenvoudig te plaatsen. Hoe hoger het hoogteverschil wordt, des te meer druk de achterliggende grond uitoefent op de muur. Hier moet rekening mee worden gehouden bij de constructiesterkte.